Ulusal Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı

Ulusal Ulaştırma Ana Planı Projesi (2015-2017)

IPA (2007-2013) programı çerçevesinde Bakanlığımız Strateji Geliştirme Başkanlığı bünyesinde 2015 yılı Ekim ayında çalışmalarına başlanan Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Ulaştırma Ana Planı (UUAP) Projesi, 2017 yılı Aralık ayında tamamlanmış ve 2018 yılı Mart ayında düzenlenen uluslararası kapanış konferansı ile tüm proje paydaşlarına ve kamuoyuna tanıtılmıştır.

Bu plan hazırlanırken; karayolu, demiryolu, havayolu ile deniz ve içsular yolcu ve yük taşımacılığı alanında mevcut ve gelecek dönemlere ait arz ve talebi, ekonomik, sosyal ve teknik anlamıyla bütüncül bir şekilde analiz ederek karşılaştırabilmek amacıyla öncelikle PTV VISUM yazılımı bünyesinde bir dizi kompleks matematiksel formülasyon süreçleri işleyen ve değerlendiren “Ulusal Ulaşım Talep Tahmin Modeli” geliştirilmiştir. Bu model ışığında, GSYH, araç sahipliliği, ekonomik büyüme, enflasyon gibi makro göstergelerin kullanılması yoluyla gelecek yıllarda oluşacak yük ve yolcu taşımacılığı talep tahminleri gerçekleştirilmiştir.

Hazırlanan plan kapsamında; belirlenen hedef yıllarında hem altyapı projeleri hem de düzenleyici politika tedbirleri geliştirilmiştir.

Türkiye Lojistik Master Planı Projesi (2016-2018)

Tedarik zinciri sürecinin gerektirdiği toplam maliyetler içerisinde lojistik maliyetlerin düşürülmesi, taşıma sürelerinin azaltılması ve modlar arası rekabetin artırılmasına yönelik; lojistik merkezlerin, yük taşımacılığıyla ilgili tüm hizmetlerin tek bir yerden ve etkin bir şekilde sunulmasına ve birden fazla taşımacılık türüne erişime imkân sağlayacak şekilde planlanabilmesi amacıyla, Bakanlığımızın diğer bir merkezi birimi olan mülga Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü (DDGM) bünyesinde 2016 yılı Eylül ayında çalışmalarına başlanan Türkiye Lojistik Master Plan (TLMP) Projesi 2018 yılı Ekim ayında tamamlanmıştır.

Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı (2020-2022)

2017 yıl sonu itibariyle hazırlıkları tamamlanan ve nihai projeksiyon yılı 2035 olan mevcut Ulusal Ulaştırma Ana Planı’nın değişen koşullar ve sosyo-ekonomik ortam ile beklentiler ışığında Türkiye Lojistik Master Planı ile ilgili düzenlemeleri de içine alarak güncellenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Bu kapsamda, 11.Kalkınma Planı (2019-2023) ile 2021 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ‘2.2.3.8 Lojistik ve Ulaştırma, Politika ve Tedbirler’ başlığı altındaki ‘514.1 no.lu Tedbir’ itibariyle de “Türkiye Lojistik Master Planı ile Ulusal Ulaştırma Ana Planı koordineli bir biçimde tamamlanacaktır” ifadesine yer verilmiştir.

Bu sebeple, mevcut Ulusal Ulaştırma Ana Planı’nın yeni beklentiler çerçevesinde lojistik sektörü de dâhil edilerek hedef yılları değiştirilip bütüncül bir bakış açısıyla değişen makro göstergeler ışığında revize edilmesi çalışmalarına 16.10.2020 tarihi itibariyle başlanmış olup revizyon çalışmaları ise Nisan 2022 ayında tamamlanmıştır.

Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı revizyonu çalışmaları aşağıdaki hedefler doğrultusunda yapılmıştır:

• Ulusal ulaştırma sisteminin işleyişini etkileyen 2019 yılına ait hazır veri ve bilgilerin temin edilmesi ve uygun düştüğü ölçüde mevcut plan kapsamındaki veri ve bilgilerle konsolide edilmesi,

• Ulaşım Talep Tahmin Modeli’ nin 2019 yılı verilerine göre güncellenmesi,

• Yaşanan salgın hastalık sürecinde Ulusal Ulaşım Ağında yaşanan değişiklikleri dikkate alarak olası salgın, doğal afetler, büyük göç hareketleri vb. durumlar için öneriler geliştirilmesi,

• Planlama, izleme ve değerlendirme süreçlerinde hızlı ve ekonomik analizler yapabilmek için Ulusal Ulaşım Veri Tabanı (UUVT) altyapısının oluşturulması,

• 11. Kalkınma Planı (2019-2023) ile 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ‘2.2.3.8 Lojistik ve Ulaştırma, Politika ve Tedbirler’ başlığı altındaki “Türkiye Lojistik Master Planı ile Ulusal Ulaştırma Ana Planı koordineli bir biçimde tamamlanacaktır.” ifadesine uyumlu olmak üzere; mevcut lojistik planlama faaliyetleri de değerlendirilerek, ulusal ulaştırma sistemin lojistik alanıyla da bütünleşik bir şekilde işleyişine yönelik kapasite darboğazları başta olmak üzere mevcut durumda yaşanan ve gelecekte ortaya çıkması öngörülen sorunların ulusal, bölgesel ve kent ölçekli plan kararları ile sosyo-ekonomik beklentiler dikkate alınarak hedef yılları (2023, 2029, 2035 ve 2053) itibariyle analiz edilmesi,

• Politika tedbirleri ve altyapı projeleri itibariyle alternatif çözüm öneri stratejilerinin geliştirilmesi ve ulaştırma modeline entegre edilerek farklı senaryolara dönüştürülmesi,

• Uygun politika tedbir ve altyapı proje önerilerinin hedef dönemler (2023, 2029, 2035 ve 2053) itibariyle kapsamlı eylem programlarına dönüştürülerek Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı hazırlanması,

• Planın gelecek dönemlerde güncel tutulması için gerekli olan planlama verilerinin elde edilmesi ve veri akışının sürekliliğinin sağlanması konusunda bir veri mimari önerisinin oluşturulması,

• Akıllı ulaşım sistemleri (AUS) için mevcut durum analizi yapılması ve ulaşım ağının verimli, güvenli bir şekilde işletilebilmesi için AUS’a yönelik önerilerin geliştirilmesi,

• Haberleşme ve internet erişim altyapısının ulaşım sistemlerine, e-ticaret uygulamalarındaki değişimlerin lojistik sektörüne etkilerinin belirlenmesi,

• Ulaştırma sektöründe büyük veri, otonom sistemler, yapay zekâ vb. yeni gelişmeler konusunda ilerleme sağlanabilmesi adına, politika belirleyicileri ve diğer paydaşların bir araya getirilmesi konusunda öneri ve tavsiyelerin oluşturulması.

Veri Paylaşım Prosedürü

2015-2017 döneminde yürütülen Ulusal Ulaştırma Ana Planı projesinde elde edilen ham ve işlenmiş verilerin çeşitli kişi ve kurumlar tarafından talep edilmesi halinde izlenecek adımlar şunlardır;

http://sgb.uab.gov.tr/ adresinde “Projeler” kısmında “Ulusal Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı” bölümünde veya “Duyurular” kısmından veri talebi için “planlama.sgb@uab.gov.tr” e-posta adresinden veri talep eden kişi/kurum iletişime geçebilir veya resmi yazı ile veri talebinde bulunabilir.

Veri talep eden kişi/kurum Başkanlığımızın web sitesinde Ulusal Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı bölümünde yer alan “Veri Talep Formu” nu doldurup, talep yazısını içeren e-postasına ek yaparak “planlama.sgb@uab.gov.tr” adresine gönderir veya resmi talep yazısına ek yaparak Bakanlığımıza gönderir.

Talebi içeren resmi yazı veya e-posta, doldurulan “Veri Talep Formu” Planlama Dairesi Başkanlığı tarafından incelenir.

Gerekli görülmesi halinde kişi/kurumdan toplantı talep edilir.

Talebin uygun bulunması durumunda “Veri Paylaşım Sözleşmesi” karşılıklı olarak düzenlenir ve istenen veriler hazırlanarak kişi/kuruma iletilir.

Talebin uygun bulunmaması halinde, gerekçesi kişi/kuruma bildirilir.

Teslim edilen CD’nin bir kopyası, Veri Talep Formu, Veri Paylaşım Sözleşmesi, Veri Talep yazısı ile birlikte dosyalanarak arşivlenir.

Ulusal Ulaştırma Ana Planı Projesi kapsamında elde edilen verilerin talebi için lütfen linkteki formu (Veri Talep Formu) doldurarak planlama.sgb@uab.gov.tr e-posta adresi üzerinden iletişime geçiniz.

Planlama Daire Başkanı

Dr. Demet CAVCAV